Menisküsler diz eklemini oluşturan iki ana kemik olan femur ve tibia arasında yer alan yarım ay şeklinde elastik kıkırdaklardır. Biri ‘iç’, diğeri ‘dış’ olmak üzere her iki dizde ikişer tane menisküs bulunur. Menisküsler dize binen ağırlığın taşınması ve aktarılmasında rol alırlar. Ayrıca eklemin anormal hareketinin engellenmesi ve eklem yüzeylerinin birbirine uyumunun arttırılması gibi önemli görevleri vardır. Menisküsler olmadığında diz eklemine binen ağırlık doğrudan eklem kıkırdağına bineceğinden erken aşınma yani kireçlenme meydana gelir. Dolayısıyla menisküs hastalıklarında doktorun ilk önceliği mümkünse menisküsleri korumak olmalıdır.
•Nasıl yırtılır?
Gençlerde ve ileri yaşlarda menisküs yırtıklarının oluş şekilleri farklıdır. Genç yaşta menisküsün yırtılması için sabit ayak üzerine dönme hareketini içeren ciddi bir travma olması gerekir. Futbol, basketbol, kayak gibi sporlar bu açıdan risklidir. Bunun yanında ileri yaştaki bireylerde ise yıllar geçtikçe menisküsler sağlamlık ve esnekliklerini kaybederek dejenere olduklarından basit bir çömelme, arabaya binme hamlesi veya halıya takılma ile bile yırtılabilirler. Dış menisküs, iç menisküse göre daha hareketli olduğundan iç menisküs yırtıkları daha sıktır.
•Belirtileri Nelerdir?
Üç ana belirtisi: ağrı, şişlik ve kilitlenmedir. Ağrı sıklıkla dizin yırtık olan menisküs tarafında hissedilir. Merdivende ve çömelirken ağrı artar. Yırtık olan dizde sıklıkla sıvı birikmesi de olur. Bu durumda hasta dizinde şişlik ve dolgunluk hissedecektir. Yırtık olan menisküs parçasının eklem aralığına sıkışması ile kilitlenme olup bükülen diz uzun süre açılamayabilir. Yaralanma şiddetli ise ve menisküs yırtıklarına çapraz ya da yan bağların kopmaları eşlik ederse dizde emniyetsizlik ve boşluk hissi belirtileri de ortaya çıkabilir.
•Nasıl tanı konulur?
Doktorunuz dizinizi muayene ederek bazı özel testlerle menisküs yırtığı bulgularını araştırır. Yan ve çapraz bağlarınızı muayene eder. Tanıyı doğrulamak için Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) isteyebilir.
•Tedavisi Nedir?
Akut bir diz travması olan genç hastalarda öncelikle bacak yükten arındırılarak istirahate alınır, ödem giderici ve ağrı kesici ilaç tedavisi başlanır. MR’da Evre 1, Evre 2 olarak tanı alan ve menisküs dokusu içinde kalan, eklemin yüzeyine açılmayan yırtıklarda derin ve yüzeyel soğuk/sıcak uygulama, kinesio bantlama, tens, elektrik stımulasyon gibi fizik tedavi yöntemlerinin yanında, eklem hareket açıklığında kaybı ve çevre kasların kuvvetini kazanmaya yönelik egzersiz uygulamalarından oluşan rehabilitasyon yöntemleri uygulanır.
MR görüntüsünde eklem yüzeyine açılan yırtıklar Evre 3 olarak tanımlanır. Bu hastalarda İlk tedaviyi takiben tekrarlayan ağrı, şişlik ve kilitlenme gibi semptomlar günlük hayatı engellemeye başladığı durumlarda cerrahi tedavi gerekebilir.
İleri yaştaki hastalarda menisküs yırtıklarına genellikle dizde kireçlenme de eşlik ettiğinden sadece yırtığa müdahale etmek sorunu tam olarak çözmeyebilir. Bu durumda doktorunuz ilaç ve fizik tedavi yöntemlerinin yanında eklem içine Hyaluronik Asit enjeksiyonları, PRP uygulamalarına karar verebilir.
