Hücrelerimiz bir sıvı ortamında bulunmaktadır. Hücrelerin içinde bulunduğu bu sıvıya lenf sıvısı adı verilir. Bu sıvının vücuttaki miktarını dengeleyen sisteme lenfatik sistem adı verilir.
Lenf sıvısının vücuttaki dolaşımını lenf kanalları sağlamaktadır. Lenfatik sistemde, kan dolaşım sisteminde olduğu gibi, dolaşımı kolaylaştıracak kalp ve atardamar benzeri bir mekanizma yoktur. Bunun yerine, lenf sıvısının, lenf kanalları üzerindeki dolaşımı kas hareketleri ile (günlük yaşantımızdaki hareketlilik) ile sağlanır. Şayet vücutta biriken lenf sıvısı miktarı, lenfatik sistemimizin taşıyabileceğinden fazla olursa Lenfödem oluşur. Halk arasında bu hastalığa Fil Hastalığı adı verilir.
Lenfödem Nasıl Oluşur?
Lenfödem doğuştan, ya da herhangi bir yaşta sebebi bilnmeyen bir şekilde başlayabilir. Bunun dışında cerrahi müdahaleler sonrası, radyasyona maruz kalma, enfeksiyon ya da travma sonrası da lenf ödem gelişebilir. Meme kanseri gibi bazı kanser türlerinde, tedavi için hastanın lenf düğümleri çıkarılır. Lenf düğümleri yukarıda sözünü ettiğimiz lenfatik dolaşım sisteminin en öndemli unsurlarıdır. Ne kadar çok düğüm çıkarılırsa, lenödem hastalığına yakalanma riski o kadar fazladır. Lenf düğümleri alınan hastaya bir de radyoterapi uygulaması yapılırsa risk oldukça artar.
Erken Teşhisin Önemi
Lenfödem tablosunun ortaya çıkması ile vücutta ilgili bölgelerde, sıvı birikimi sonucu, şişmeler meydana gelir. Lenfödemli kol veya bacak kolayca enfeksiyon kapar ve daha da kötüleşerek hastanın genel sağlığını da olumsuz etkiler.
Bu yüzden tedaviye erken dönemde başlanılması oldukça önemlidir.
Uygun koruyucu önlemler ile hastalığın gelişmesi engellenebilir, geciktirilebilir veya lenfödem gelişmişse uygun tedavi ile hastalık kontrol altına alınabilir ve lenfödem komplikasyonlarının gelişmesi önlenebilir.
Lenfödem rehabilitasyonunda başta Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzman hekimleri olmak üzere, bu konuda uygun eğitimleri almış tedavi ekibine ve fizik tedavi kliniklerinde lenfödem ünitelerine ihtiyaç her geçen gün artmaktadır Lenfödem tedavisi 4 aşamadan oluşmaktadır.
1. Manuel lenf drenajı.
2. Cilt bakım.
3. Çok katlı bandaj.
4. Egzersiz.
Manuel lenf drenajı, elle yapılan, karın bölgenizi, boyun bölgenizi, sırt bölgenizi dahi içine alan ve lenf anatomisine uygun olarak yapılan, ritmik ve yavaş bir masaj uygulamasıdır. Amacı lenf sıvısını lenf dolaşımına katarak ödem miktarını azaltmaktır.
Uygulama ortalama 45 dk sürmektedir. Sonrasında cilt bakımı gelmektedir. Ödemden dolayı deri elastikiyeti azaldığı için ph nötr olan uygun bir losyonla cilt nemlendirilir. Açık yara çatlak varsa bu bölgelerin bakımı yapılır. Sonrasında bandajlama işlemine geçilir. Bu bandajlar bildiğimiz bandajlardan farklıdır. Lenfödem için özel üretilmiş kısa çekişli bandajlardır. Bu işlemin eğitimli kişiler tarafından yapılması çok önemlidir.
Sonrasında fizyoterapistiniz tarafından size uygun olan egzersizler gösterilecektir. Tedavi süreniz ödeminizin evresine ve tedaviye verdiği cevaba göre şekillenecektir.
