İnme beyin damarlarının tıkanması veya yırtılması sonucu ani gelişen beyin hasarıdır. Hemipleji yani felç de bu inme sonucu vücudun karşı yarısında hareket kaybı, duyu bozukluğu, istemsiz hareketlerle seyreden klinik tablodur. Beynin bir yarısında hasar meydana geldiğinde karşı tarafta felç gelişir.
Riskler:
- Yaş
- Erkek cinsiyet
- Ailede geçirilmiş felç hikâyesi
- Hastanın geçirilmiş felç hikâyesi
- Ayrıca Hipertansiyon felç riskini 6 kat arttırır.
- Kalp hastalığı
- Diyabet hastalığı
- Sigara
- Hiperlipidemi gibi nedenlerde kişilerin felç risklerini arttırmaktadır.
Felç inmenin şiddetine, yaşa, risk faktörlerinin fazlalığına vs. ye göre şiddeti değişkenlik gösterir. 24 saat içinde tüm belirtilerin kaybolduğu vakalar
olduğu kadar sekel olarak devam eden felçlerde vardır.
Klinik Bulgular – Belirtiler
En sık görülen orta beyin damar etkilenmesinde tipik hemipleji – felç tablosu ortaya çıkar. Burada kol ve bacaklarla beraber yüzün alt kısmı da etkilenir. Konuşma bozukluğu ve idrar tutamama yaygın olarak bilinir. Konuşamama, konuşmayı anlamama, anlamsız konuşmalar, çevreye duyarsız olma, kişileri tanımada güçlük, unutkanlık, hafıza kaybı, yutma
zorluğu, çift ve bulanık görme, yürüme bozukluğu, denge bozukluğu, dokunma, duyularında azalma.
Komplikasyonlar:
Düşme ve kırıklar: Bası yarası, Üriner sistem enfeksiyonları, Akciğer enfeksiyonları, Emboli, Nöbetler, Mesane ve Barsak inkontinansı, Kalp bozuklukları, Depresyon, Uyku bozuklukları, Seksüel bozukluklar, Ağrı, Omuz problemleri (Çıkık, donuk omuz vs.), Dirsek, el bilek, parmak eklemlerinde hareket kaybı, kısıtlılık hali.
Rehabilitasyonu Olumlu Etkileyen Faktörler:
- Hastanın genç oluşu
- Önceden inme geçirmemesi
- idrar-gaita kaçırmanın olmaması
- Oturma dengesinin olmaması
- Kooperasyonun iyi olması
- Hipertansiyon ve diyabetin olmaması
- Ailesel destek
- Mali durum. Sosyoekonomik düzey. Eğitim düzeyi
- Rehabilitasyona erken ve düzenli başvurulması. Kapsamlı Rehabilitasyon merkezleri.
Rehabilitasyon Amacı:
- Komplikasyonların erken önlenmesi
- Hareket kayıplarının tekrar kazanılması.
- Yürüme eğitimi, konuşma ve iletişimin düzeltilmesi.
- Günlük yaşam aktivitelerinin sağlanması
- Kendi başına bağımsız hareket edebilme ve sosyalleşme
- Mesleki rehabilitasyonun sağlanması,
Rehabilitasyon Evreleri:
*Akut Dönem:
İyileşmenin en hızlı sağlanabildiği dönemdir. Bası yaraları önlenmeli. Sürekli pozisyon değiştirmeli. Solunum ve yutma takip edilmeli. Pasif veya
aktif yardımlı egzersizler hemen başlanır. Sağlam tarafında kas gücünü arttırmak gerekir. Bağımsız oturma öğretilir.
*Kronik Dönem: Eklem hareket çalışmaları yapılır. Eklem hareket açıklıkları, kasların güçlenmesi, germe, denge egzersizleri uygulanır. Transfer eğitme, ayağa kaldırma, yürüme ve merdiven eğitimleri, iş becerileri, el-parmak kullanım becerilerine ait eğitimler vardır.
